poniedziałek, 16 lipca 2012
Składanie deklaracji przez płatnika - Podatek akcyzowy
Zgodnie z przepisami ustawy organy egzekucyjne są płatnikami akcyzy od sprzedaży,
dokonywanej w trybie egzekucji, samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na
terytorium kraju i są obowiązani:
-->
- obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwej izby celnej w terminie do 7. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym sprzedano samochód,
- przekazać w ww. terminie do właściwego naczelnika urzędu celnego deklarację o wysokości
pobranej i wpłaconej akcyzy.
Wzory deklaracji zostały określone w rozporządzeniach Ministra Finansów:
1) z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku
akcyzowego, deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacji o wyrobach
akcyzowych w składzie podatkowym - (Dz. U. Nr 280, poz. 1647),
2) z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie wzoru deklaracji uproszczonej dla podatku
akcyzowego (Dz. U. Nr 286, poz. 1677),
3) z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie deklaracji o wysokości akcyzy pobranej i wpłaconej
przez płatnika (Dz. U. Nr 32, poz. 245),
Deklaracje podatkowe składają się z formularza głównego AKC-4/AKC-4zo oraz z
formularzy szczegółowych o podatku akcyzowym, dotyczących poszczególnych grup
wyrobów akcyzowych. Poniżej przedstawione są nazwy wszystkich deklaracji akcyzowych, o
których mowa w ww. rozporządzeniach:
- AKC-4/AKC-4zo- deklaracja dla podatku akcyzowego - AKC-4/A - podatek akcyzowy od alkoholu etylowego;
- AKC-4/B - podatek akcyzowy od wina, napojów fermentowanych i wyrobów
pośrednich;
- AKC-4/C - podatek akcyzowy od piwa;
- AKC-4/D - podatek akcyzowy od paliw silnikowych (z wyłączeniem gazu);
- AKC-4/E - podatek akcyzowy od samochodów osobowych;
- AKC-4/F - podatek akcyzowy od wyrobów tytoniowych;
- AKC-4/H - podatek akcyzowy od energii elektrycznej;
- AKC-4/I - podatek akcyzowy od paliw opałowych (z wyłączeniem wyrobów
węglowych);
- AKC-4/J - podatek akcyzowy od gazu;
- AKC-4/K - podatek akcyzowy od olejów smarowych i pozostałych olejów;
- AKC-EN – deklaracja nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej;
- AKC-PA – deklaracja w sprawie przedpłaty akcyzy;
- INF - A - informacja o alkoholu etylowym w składzie podatkowym;
- INF - B - informacja o winie, napojach fermentowanych i wyrobach pośrednich w
składzie podatkowym;
- INF - C - informacja o piwie w składzie podatkowym;
- INF – D - informacja o paliwach silnikowych (bez gazu) w składzie podatkowym;
- INF- F - informacja o wyrobach tytoniowych w składzie podatkowym;
- INF – I - informacja o olejach opałowych w składzie podatkowym;
- INF – J - informacja o gazie w składzie podatkowym;
- INF – K - informacja o olejach smarowych i pozostałych olejach w składzie
podatkowym;
- AKC-U – deklaracja uproszczona nabycia wewnątrzwspólnotowego;
- AKC-WW – deklaracja podatkowa od wyrobów węglowych;
- AKC-P – deklaracja o wysokości akcyzy pobranej i wpłaconej przez płatnika.
Od dnia 1 października 2011 r. istnieje możliwość składania deklaracji dla podatku
akcyzowego wraz z załącznikami w formie elektronicznej. Należy podkreślić, że
elektroniczna deklaracja AKC4/AKC-4zo może być złożona począwszy od rozliczenia za
miesiąc wrzesień 2011 r.
akcyza na węgiel
Z kolei z dniem 1 stycznia 2012 r. podatnicy otrzymali możliwość elektronicznego składania
kolejnych deklaracji akcyzowych, tj. deklaracji podatkowej od nabycia
wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej (AKC-EN), deklaracji w sprawie przedpłaty
akcyzy (AKC-PA), informacji o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym, deklaracji
uproszczonej nabycia wewnątrzwspólnotowego (AKC-U), zgłoszenia o planowanym nabyciu
wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych z akcyzą zapłaconą na terytorium państwa
członkowskiego oraz deklaracji o wysokości akcyzy pobranej i wpłaconej przez płatnika
(AKC-P).
http://www.sailclassifieds.com/author/ilmenitebur/
Składanie deklaracji podatkowych - Podatek akcyzowy
Podatnicy podatku akcyzowego obowiązani są m.in. do:
1) składania w urzędzie celnym deklaracji dla podatku akcyzowego za miesięczne okresy
rozliczeniowe, tj. w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w
którym powstał obowiązek podatkowy. W przypadku wyrobów objętych procedurą
zawieszenia poboru akcyzy deklarację akcyzową należy złożyć dopiero wtedy, gdy
powstanie zobowiązanie podatkowe, a więc w terminie do 25. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym zakończy się ta procedura.
2) obliczania i zapłaty akcyzy za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca
następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (zobowiązanie
podatkowe w przypadku stosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy), na
rachunek właściwej izby celnej.
3) obliczenia i zapłaty akcyzy wstępnie za okresy dzienne (dotyczy to zarejestrowanych
odbiorców, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy posiadającego zezwolenie na
jednorazowe nabycie wewnątrzwspólnotowe, podmiotów prowadzących składy
podatkowe i podatników wyprowadzających swoje wyroby akcyzowe z cudzego
składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, o ile posiadają
zezwolenie wyprowadzenia).
W przypadku energii elektrycznej podatnik jest obowiązany, bez wezwania organu
podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklaracje podatkowe
według ustalonego wzoru oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwej izby celnej,
w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym:
1) upłynął termin płatności wynikający z faktury, a jeżeli termin ten nie został określony - po
miesiącu, w którym wystawiono fakturę - w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego
energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
2) upłynął termin płatności określony w umowie właściwej dla rozliczeń z tytułu dostaw
energii elektrycznej albo, jeżeli termin ten nie został określony w umowie - upłynął termin
płatności wynikający z faktury lub innego dokumentu wystawionego przez podatnika, z
którego wynika zapłata należności za sprzedaną przez podatnika energię elektryczną, a jeżeli
termin płatności nie został określony w umowie ani w fakturze lub w tym dokumencie - po
miesiącu, w którym wystawiono fakturę lub ten dokument - w przypadku sprzedaży energii
elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju;
3) nastąpiło zużycie energii elektrycznej, skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego.
Należy podkreślić, że 3. przypadek nie będzie miał zastosowania do podmiotów
posiadających koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej w rozumieniu przepisów ustawy
z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, które zużywają energię elektryczną na cele
zwolnienia, o którym mowa w art. 30 ust. 6 lub 7, i nie są podatnikami z tytułu innych
czynności, o których mowa w art. 9 ust. 1.
Z kolei w przypadku wyrobów węglowych podatnik jest obowiązany składać właściwemu
naczelnikowi urzędu celnego deklaracje podatkowe oraz obliczać i wpłacać akcyzę na
rachunek właściwej izby celnej za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do 25. dnia
przypadającego w drugim miesiącu od miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy
(sytuacja ta nie dotyczy nabycia wewnątrzwspólnotowego).
Na podatnika, który wyprowadza ze składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru
akcyzy swoje wyroby akcyzowe z obcego składu podatkowego nałożony został dodatkowy
obowiązek. Mianowicie podmiot ten zobowiązany został do przesłania kopii swojej deklaracji
akcyzowej w zakresie dotyczącym wyrobów akcyzowych wyprowadzonych z cudzego składu
podatkowego, naczelnikowi urzędu celnego właściwemu dla podmiotu prowadzącego skład, z
którego wyroby zostały wyprowadzone. Na powyższą czynność ustawodawca określił termin
trzydniowy, licząc od dnia złożenia deklaracji do „swojego” urzędu celnego.
Wstępnych wpłat akcyzy za okresy dzienne dokonuje się nie później niż 25. dnia po dniu, w
którym powstał obowiązek podatkowy, a w przypadku podmiotu prowadzącego skład
podatkowy – po dniu, w którym nastąpiło zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy
i powstało zobowiązanie podatkowe. Wpłaty dzienne dokonywane za miesiąc rozliczeniowy
są uwzględniane przy rozliczeniu akcyzy w deklaracjach podatkowych.
Wpłaty dzienne dokonywane w miesiącu rozliczeniowym są pomniejszane o:
- kwotę stanowiącą wartość podatkowych znaków akcyzy, wpłaconą w celu otrzymania
tych znaków.
- kwoty przysługujących podatnikowi zwolnień i obniżeń akcyzy.
Kwotę akcyzy obliczoną od danych wyrobów akcyzowych obniża się o kwotę stanowiącą
wartość podatkowych znaków akcyzy, pod warunkiem, że zostaną one prawidłowo
naniesione na dany wyrób lub opakowanie jednostkowe.
Pomniejszenie to, wykazane w deklaracji akcyzowej, może nastąpić, nie wcześniej niż:
1) następnego dnia po naniesieniu tych znaków na dany wyrób lub opakowanie
jednostkowe. Dotyczy to przypadków, gdy oznaczanie wyrobów akcyzowych
znakami akcyzy następuje w składzie podatkowym na terytorium kraju;
2) po powstaniu obowiązku podatkowego. Zasada ta dotyczy zarejestrowanego
odbiorcy posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych,
podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, który nabywa
wewnątrzwspólnotowo wyroby akcyzowe z zapłaconą akcyzą na terytorium państwa
członkowskiego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej. Reguła ta
dotyczy również kilku innych sytuacji, np. gdy produkcja odbywa się poza składem
podatkowym oraz gdy nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych z
zapłaconą akcyzą, dokonane jest za pośrednictwem przedstawiciela podatkowego;
3) następnego dnia po wprowadzeniu wyrobów akcyzowych do składu podatkowego
na terytorium kraju – zasada ta dotyczy importu i nabycia wewnątrzwspólnotowego
przez podmiot prowadzący skład podatkowy wyrobów akcyzowych oznaczonych
znakami akcyzy na terytorium państwa trzeciego albo na terytorium państwa
członkowskiego;
4) następnego dnia po powstaniu obowiązku podatkowego – zasada ta dotyczy
zarejestrowanego odbiorcy, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy
posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych oraz
właściciela wyrobów akcyzowych, który oznacza swoje wyroby akcyzowe w
cudzym składzie podatkowym.
Ustawa nakłada na prowadzącego skład podatkowy dodatkowo obowiązek składania we
właściwym urzędzie celnym informacji o wyrobach akcyzowych znajdujących się w składzie
podatkowym. Informacje te sporządzane są na podstawie ewidencji ilościowej lub ilościowowartościowej i składane za każdy miesiąc w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po
miesiącu, którego dana informacja dotyczy.
Tak więc prowadzący skład podatkowy zobowiązany jest do składania informacji o wyrobach
akcyzowych w składzie podatkowym – co miesiąc (bez względu na to, czy powstał
obowiązek podatkowy czy nie). Chodzi tu o takie dane, jak: zapas początkowy wyrobów
akcyzowych, kwota podatku akcyzowego w zawieszeniu odpowiadająca zapasowi
początkowemu, ilość wyrobów akcyzowych przyjęta do składu, ilość wyprodukowanych
wyrobów akcyzowych, ilość wyrobów zużytych do produkcji, ilość wyrobów akcyzowych
wydana ze składu w procedurze zawieszenia poboru akcyzy i poza tą procedurą oraz dane o
ubytkach, zapasie końcowym i kwocie podatku akcyzowego w zawieszeniu odpowiadającej
zapasowi końcowemu.
Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą nabywający wyroby akcyzowe z akcyzą
zapłaconą na terytorium państwa członkowskiego na potrzeby wykonywanej działalności
gospodarczej na terytorium kraju mają obowiązek złożyć deklarację uproszczoną, w terminie
10 dni licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego
niezarejestrowanego na terytorium kraju jest obowiązany po jego przywozie złożyć deklarację
uproszczoną do właściwego naczelnika urzędu celnego w terminie 14 dni, licząc od dnia
powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu
osobowego na terytorium kraju.
Ustawa nakłada na podatnika, który dokonuje produkcji wyrobów akcyzowych poza składem
podatkowym z zastosowaniem instytucji przedpłaty akcyzy, następujące obowiązki:
- składanie właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklaracji w sprawie przedpłaty
akcyzy,
- obliczanie i wpłacanie przedpłaty akcyzy na rachunek właściwej izby celnej. Kwota tej
przedpłaty powinna być obliczona w takiej wysokości akcyzy, jaka będzie należna od
wyprodukowanych wyrobów akcyzowych w danym miesiącu.
Czynności te powinny być wykonywane za miesięczne okresy rozliczeniowe, w terminie do
ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostaną
wyprodukowane.
Przedpłata akcyzy jest uwzględniana w deklaracji akcyzowej i zaliczana na poczet obliczonej
należnej akcyzy od wyprodukowanych wyrobów. W sytuacji, gdy przedpłata akcyzy jest
obliczona w wysokości:
1) niższej niż należna kwota akcyzy za dany miesiąc rozliczeniowy – wówczas od
różnicy między kwotą przedpłaty a kwotą należnej akcyzy naliczane są odsetki jak od
zaległości podatkowych. Odsetki te naliczane są za okres od ostatniego miesiąca
poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostały wyprodukowane do
dnia, w którym powinna zostać zapłacona kwota akcyzy w należnej wysokości.
2) wyższej niż należna – wówczas tę „nadwyżkę przedpłaty” podatnik powinien wykazać
w deklaracji akcyzowej i rozliczyć przy przedpłatach akcyzy za następne okresy
rozliczeniowe. Rozliczenie to może nastąpić pod warunkiem, że podatnik:
- nie posiada zaległości podatkowych,
- nie posiada bieżących zobowiązań podatkowych,
- nie złoży wniosku o zaliczenie nadpłaty w całości lub w części
na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
Rejestracja - podatek akcyzowy
Podmioty chcące prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych są
obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą
lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od
akcyzy ze względu na ich przeznaczenie złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu
naczelnikowi urzędu celnego. Naczelnik urzędu celnego pisemnie potwierdza przyjęcie
zgłoszenia rejestracyjnego podatnika.
Wymóg złożenia zgłoszenia rejestracyjnego nie dotyczy tych podmiotów, które prowadzą
działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką podatku akcyzowego, jak również podmiotów prowadzących działalność z użyciem wyrobów zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, niemających na terytorium Polski siedziby, miejsca zamieszkania albo miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.
Jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym uległy zmianie, wówczas podatnik jest
obowiązany zgłosić tę zmianę naczelnikowi urzędu celnego w terminie 7 dni, licząc od dnia,w którym nastąpiła zmiana.
Również zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu lub czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich
przeznaczenie należy zgłosić na specjalnym formularzu do naczelnika urzędu celnego, który dokonał rejestracji, w terminie 7 dni. Wówczas zgłoszenie takie stanowi podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru podatników.
Należy również zauważyć, że przed rozpoczęciem działalności jako pośredniczący podmiot węglowy powinno się pisemnie poinformować o tym fakcie właściwego naczelnika urzędu celnego. Właściwy naczelnik urzędu celnego jest obowiązany bez zbędnej zwłoki potwierdzić również pisemnie przyjęcie powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy.
Ponadto podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów
energetycznych, przeznaczonych do celów innych niż napędowe lub opałowe, objętych
stawką zero, niebędący podmiotem zarejestrowanym na potrzeby akcyzy, jest obowiązany
przed dniem rozpoczęcia tej działalności powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu celnego, w celu ustalenia dopuszczalnych norm zużycia.
Stawki akcyzy - Podatek akcyzowy
Przepisy systemu podatkowego Unii Europejskiej wymagają, aby państwa członkowskie w
zakresie struktury i stawek podatku akcyzowego dla wyrobów akcyzowych, stosowały
określony dla poszczególnych wyrobów poziom minimalny wysokości podatku. Państwa
członkowskie mogą jednak zawsze ustalić i stosować w oparciu o własną politykę fiskalną wyższe stawki akcyzy. Takie rozwiązanie kwestii kształtowania poziomu stawek podatku akcyzowego powoduje, że w Unii Europejskiej występuje duże zróżnicowanie wysokości obciążeń fiskalnych dla poszczególnych wyrobów akcyzowych. Dodatkowo, w celu wypełnienia kryterium minimalnego poziomu opodatkowania, Polska podobnie jak inne państwa członkowskie, które nie przyjęły wspólnej waluty, zmuszona jest do corocznego przeglądu poziomu opodatkowania wyrobów akcyzowych w zależności od obowiązującego na dany rok kursu euro w stosunku do waluty krajowej i ewentualnej korekty stawek akcyzy akcyza 2013.
Minimalne poziomy są określone w następujących aktach prawa Unii Europejskiej:
- dyrektywa Rady 92/84/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie zbliżenia
stawek podatku akcyzowego dla alkoholu i napojów alkoholowych,
- dyrektywa Rady 2011/64/UE z dnia 21 czerwca 2011 r. w sprawie struktury oraz
stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych,
- dyrektywa Rady 2003/96/WE w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów
ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii
elektrycznej.
W ustawie w art. 89, art. 93-97 oraz art. 99 oraz art. 105 określone zostały stawki akcyzy dla
wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych.
Stawki te są wyrażane w:
- kwocie na jednostkę wyrobu,
- procencie podstawy opodatkowania,
- procencie maksymalnej ceny detalicznej,
- kwocie na jednostkę wyrobu i procencie maksymalnej ceny detalicznej.
Aktualnie obowiązujące stawki akcyzy na niektóre wyroby akcyzowe wynoszą w przypadku:
- benzyny silnikowej - 1.565,00 zł/1.000 l,
- oleju napędowego - 1.196,00 zł/1.000 l,
- gazów skroplonych do napędu silników spalinowych - 695,00 zł/1.000 kg,
- biokomponentów stanowiących samoistne paliwa – 1.196,00 zł/1.000 l,
- energii elektrycznej – 20,00 zł/1 MWh,
- alkoholu etylowego - 4.960,00 zł/1 hl 100% vol.,
- piwa - 7,79 zł od 1 hektolitra za każdy stopień Plato gotowego wyrobu,
- wina – 158,00 zł/1 hl gotowego wyrobu,
- papierosów – 170,97 zł za każde 1.000 sztuk i 31,41% maksymalnej ceny detalicznej,
- samochodów osobowych o poj. silnika powyżej 2000 cm3
– 18,6% podstawy
opodatkowania; pozostałych samochodów osobowych – 3,1% podstawy opodatkowania.
Obowiązek podatkowy - Podatek akcyzowy
Generalną zasadą, wynikającą z art. 10 ust. 1 ustawy, jest, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem wykonania czynności lub zaistnienia stanu faktycznego podlegających
opodatkowaniu akcyzą.
Ww. zasada została następnie dookreślona dla poszczególnych czynności oraz stanów
faktycznych rodzących obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym, i tak:
1. w przypadku importu wyrobów akcyzowych obowiązek podatkowy powstaje z dniem
powstania długu celnego w rozumieniu przepisów prawa celnego;
2. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów
akcyzowych ( akcyza 2013 ) przez zarejestrowanego odbiorcę powstaje z dniem, w którym wyroby
akcyzowe zostały wprowadzone do określonego we właściwym zezwoleniu miejsca
odbioru wyrobów akcyzowych;
3. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów
akcyzowych z zapłaconą akcyzą, dokonanego na potrzeby wykonywanej przez
podatnika działalności gospodarczej na terytorium kraju, powstaje z dniem otrzymania
wyrobów akcyzowych przez podatnika, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia
dokonania wysyłki określonej w uproszczonym dokumencie towarzyszącym;
4. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów
akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką
akcyzy inną niż stawka zerowa, z wyłączeniem wyrobów węglowych, powstaje z
dniem otrzymania tych wyrobów przez podatnika;
5. obowiązek podatkowy z tytułu dokonanego przez osobę fizyczną nabycia
wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą, przeznaczonych
na cele handlowe, o których mowa w art. 34 ustawy, powstaje w dniu ich
przemieszczenia na terytorium kraju;
6. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów
akcyzowych z zapłaconą akcyzą, dokonanego za pośrednictwem przedstawiciela podatkowego powstaje z dniem odbioru dostarczonych wyrobów akcyzowych przez
odbiorcę na terytorium kraju;
7. obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży wyrobów akcyzowych znajdujących się
poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, objętych stawką akcyzy związaną z ich
przeznaczeniem, w przypadku gdy nie zostały dopełnione warunki uzasadniające
zastosowanie tej stawki oraz sprzedaży lub oferowania na sprzedaż papierosów lub
tytoniu do palenia poza procedurą zawieszenia, z odpłatnością powyżej maksymalnej
ceny detalicznej, względnie w połączeniu z innym towarem lub usługą, a w przypadku
papierosów lub tytoniu do palenia oznaczonych jednocześnie podatkowymi oraz
legalizacyjnymi znakami akcyzy, jeżeli odpłatność przekracza kwotę równą sumie
maksymalnej ceny detalicznej i kwoty 1,30 zł, stanowiącej należność za legalizacyjne
znaki akcyzy powstaje z dniem wydania wyrobów nabywcy;
8. jeżeli sprzedaż wyrobów akcyzowych, znajdujących się poza procedurą zawieszenia
poboru akcyzy i objętych stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, która odbyła
się bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania tej stawki, powinna
być potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia
faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania wyrobu akcyzowego;
9. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia lub posiadania wyrobów akcyzowych
znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, od których nie została
zapłacona akcyza w należytej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej,
postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek
został zapłacony, powstaje z dniem nabycia lub wejścia w posiadanie tych wyrobów, z
zastrzeżeniem, że w przypadku organów administracji rządowej, które weszły w
posiadanie takich wyrobów akcyzowych, podlegających na mocy przepisów
odrębnych czynnościom określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji wykonywanym przez te organy, obowiązek podatkowy powstaje z dniem
zużycia lub sprzedaży przez nie tych wyrobów. Ponadto obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży wyrobów węglowych na terytorium kraju powstaje z dniem wydania wyrobów węglowych, w tym także przewoźnikowi; a w przypadku dokonania innych czynności mieszczących się w szerokiej definicji sprzedaży, o których
mowa w art. 9a ust. 2 pkt 2-9 ustawy, z dniem wykonania tych czynności. Należy uzupełnić, że jeżeli sprzedaż wyrobów węglowych jest potwierdzona fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później niż w 7. dniu od dnia wydania wyrobów węglowych.
W sposób szczególny określono moment powstania obowiązku podatkowego w przypadku
energii elektrycznej. Mianowicie obowiązek podatkowy powstaje:
1) z dniem nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej przez nabywcę
końcowego;
2) z momentem wydania energii nabywcy końcowemu, w przypadku sprzedaży energii
elektrycznej na terytorium kraju;
3) z dniem zużycia energii elektrycznej;
4) z dniem powstania długu celnego, w przypadku importu energii elektrycznej przez
nabywcę końcowego.
Jeżeli nie można określić dnia, w którym powstał obowiązek podatkowy dla wyrobów
akcyzowych, za datę jego powstania uznaje się dzień, w którym uprawniony organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej stwierdził dokonanie czynności podlegającej
opodatkowaniu lub zaistnienie stanu faktycznego rodzącego obowiązek podatkowy.
W przypadku samochodów osobowych obowiązek podatkowy z tytułu importu powstaje z
dniem powstania długu celnego. Bardziej złożona sytuacja ma miejsce w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego. I tak obowiązek podatkowy z tytuły
nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na
terytorium kraju powstaje z dniem:
1) przemieszczenia samochodu osobowego na terytorium kraju, jeżeli nabycie prawa
rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem
samochodu na terytorium kraju;
2) nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel, jeżeli nabycie
prawa rozporządzaniem jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego
na terytorium kraju;
3) złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z
przepisami o ruchu drogowym, jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację na
terytorium kraju nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego nie jest jego
właścicielem.
Należy dodać, że obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego
samochodu osobowego albo sprzedaży auta wyprodukowanego na terytorium kraju nie
powstaje, jeżeli ten samochód osobowy został dostarczony wewnątrzwspólnotowo lub
wyeksportowany w terminie 30 dni od dnia nabycia wewnątrzwspólnotowego albo sprzedaży
samochodu wyprodukowanego na terytorium kraju.
Z kolei w przypadku sprzedaży samochodu osobowego na terytorium kraju obowiązek
podatkowy powstaje z dniem wydania, a w przypadku: zamiany, wydania w zamian za
wierzytelności, wydania w miejsce świadczenia pieniężnego, darowizny, wydania w zamian za dokonanie określonej czynności, przekazania lub wykorzystania na potrzeby reprezentacji albo reklamy, przekazania przez podatnika na potrzeby osobiste podatnika, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, a także zatrudnionych przez niego pracowników oraz byłych pracowników, użycia na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, z dniem wykonania tych czynności.
Jeżeli sprzedaż samochodu osobowego powinna być potwierdzona fakturą, obowiązek
podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania lub wykonania ww. czynności.
Organy podatkowe - Podatek akcyzowy
Organami podatkowymi w zakresie akcyzy, zgodnie z art. 14 ustawy, są naczelnicy urzędów celnych i dyrektorzy izb celnych. Zasadą jest, że właściwość miejscową organów podatkowych ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności lub wystąpienia stanu faktycznego, podlegających opodatkowaniu.
Od ww. zasady ustawa przewiduje jednak szereg wyjątków, i tak jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu są wykonywane na terenie właściwości miejscowej dwóch lub więcej organów podatkowych, właściwość miejscową określa się dla:
- osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej – ze
względu na adres ich siedziby,
- osób fizycznych – ze względu na adres ich zamieszkania.
Niezależnie od powyższego wskazać należy, że w sytuacjach:
1) ustalania norm dopuszczalnych ubytków wyrobów akcyzowych lub dopuszczalnych
norm zużycia wyrobów akcyzowych,
2) przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru
akcyzy,
3) powiadamiania naczelnika urzędu celnego przez podmiot prowadzący skład podatkowy o zamiarze wyprowadzenia wyrobów akcyzowych ze składu podatkowego,
- właściwość miejscową ustala się ze względu na miejsce wykonywania czynności lub
występowania stanów faktycznych podlegających opodatkowaniu akcyzą, z którymi związane są ww. czynności.
W sposób szczególny uregulowana została również właściwość organów podatkowych w
przypadku saldowania zabezpieczeń akcyzowych. I tak właściwość miejscową organu
podatkowego w sprawach odnotowania obciążenia lub zwolnienia zabezpieczenia
generalnego z obciążenia ustala się ze względu na miejsce dokonania czynności lub
wystąpienia stanu faktycznego, stanowiących podstawę do tego odnotowania. Z kolei w
przypadku gdy zobowiązanie podatkowe wygasa na skutek jego zapłaty, organem właściwym
do odnotowania zwolnienia zabezpieczenia generalnego z obciążenia jest naczelnik urzędu celnego, któremu podatnik składa deklarację podatkową.
W przypadku importu lub wysłania wyrobów z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru
akcyzy z miejsca importu organami podatkowymi w zakresie akcyzy są naczelnik urzędu
celnego i dyrektor izby celnej właściwy, na podstawie przepisów prawa celnego, do
obliczenia i zaksięgowania kwoty należności celnych wynikających z długu celnego.
Z kolei w przypadku osób fizycznych, które dokonują nabycia wewnątrzwspólnotowego, z
wyjątkiem nabycia w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, organami podatkowymi są naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej właściwi ze względu na adres zamieszkania tych podatników.
Natomiast w sytuacji ubiegania się o zwrot podatku akcyzowego właściwym organem
podatkowym jest ten organ, u którego dokonano rozliczenia i zapłaty akcyzy.
Jeżeli nie można ustalić właściwości według ww. sposobów właściwym organem
podatkowym jest Naczelnik Urzędu Celnego I w Warszawie i Dyrektor Izby Celnej w
Warszawie.
Organami właściwymi w zakresie spraw dotyczących znaków akcyzy zgodnie z art. 15
ustawy są naczelnik urzędu celnego i dyrektor izby celnej, wyznaczeni przez ministra
właściwego do spraw finansów publicznych, których właściwość miejscową ustala się ze
względu na adres siedziby lub zamieszkania podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej w ten sposób właściwym naczelnikiem urzędu celnego w sprawach znaków akcyzy i właściwym
dyrektorem izby celnej w sprawach znaków akcyzy jest Naczelnik Urzędu Celnego II w
Warszawie i Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.
Podatnicy - Podatek akcyzowy
Stosownie do art. 13 ustawy podatnikami akcyzy są osoby fizyczne, osoby prawne oraz
jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują czynności
podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec których zaistniał stan faktyczny podlegający
opodatkowaniu akcyzą, w tym podmioty:
1) nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia
poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo
postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony;
2) będące nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, jeżeli od tej energii nie
została zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który
dokonał sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu;
3) u których powstają ubytki wyrobów akcyzowych lub doszło do całkowitego zniszczenia
wyrobów akcyzowych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20, również gdy nie jest
właścicielem tych wyrobów akcyzowych;
4) będące przedstawicielem podatkowym;
5) będące zarejestrowanym odbiorcą, z wyłączeniem zarejestrowanego odbiorcy
posiadającego zezwolenie na jednorazowe nabycie wyrobów akcyzowych jako
zarejestrowany odbiorca - z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów
akcyzowych na rzecz osoby trzeciej;
6) będące zarejestrowanym wysyłającym, jeżeli wysyłają z zastosowaniem procedury
zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe z miejsca importu;
7) dokonujące użycia lub sprzedaży wyrobów węglowych, które uzyskały w drodze czynu
zabronionego pod groźbą kary.
Do podatników należy również zaliczyć podmioty niebędące importerem, jeżeli ciąży na nich
obowiązek uiszczenia cła.
Ponadto podatnikiem z tytułu wyprowadzenia ze składu podatkowego, poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu
prowadzącego ten skład podatkowy jest podmiot będący właścicielem tych wyrobów, który
uzyskał od właściwego naczelnika urzędu celnego tzw. zezwolenie wyprowadzenia.
Ponadto w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej przez nabywcę
końcowego od podmiotu zagranicznego niemającego siedziby, miejsca zamieszkania lub
stałego miejsca prowadzenia działalności w Polsce podatnikiem jest podmiot reprezentujący,
wyznaczony przez podmiot zagraniczny. Należy jednocześnie dodać, że w przypadku nie
wyznaczenia podmiotu reprezentującego, odmowy przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego
podmiotu reprezentującego przez organ podatkowy lub nieprzesłania w terminie przez
nabywcę końcowego podmiotowi reprezentującemu kopii faktury podatnikiem staje się
nabywca końcowy, który dokonał nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej.
Jeżeli obowiązek podatkowy ciąży na kilku podatnikach z tytułu dokonania czynności lub
zaistnienia stanu faktycznego, których przedmiotem są te same wyroby akcyzowe, zapłata
akcyzy związanej z tymi wyrobami przez jednego z tych podatników powoduje wygaśnięcie
zobowiązania podatkowego pozostałych podatników.
Wspomniana wyżej odrębność uregulowania zagadnienia opodatkowania akcyzą
samochodów osobowych sprawia, że również określenie przez ustawę podatników wymaga
oddzielnego omówienia. Podatnikiem jest zatem osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka
organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegającej
opodatkowaniu (odpowiednio import auta, jego nabycie wewnątrzwspólnotowe lub sprzedaż
na terytorium kraju). Należy uzupełnić, że jeżeli przemieszczenia samochodu osobowego z
terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju dokonał inny podmiot niż podmiot,
który nabył prawo rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel, podatnikiem jest
osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej,
która nabyła prawo rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel. Z kolei w sytuacji, gdy powstanie zobowiązania podatkowego wiązać będziemy ze złożeniem wniosku
o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju podatnikiem jest osoba fizyczna,
osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, która wystąpiła o
rejestrację tego samochodu na terytorium kraju, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
W przypadku samochodów osobowych mamy do czynienia z odpowiedzialnością solidarną
podatników. Bowiem, stosownie do art. 102 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy samochód
osobowy stanowi przedmiot współwłasności, za podatników uznaje się wszystkich
współwłaścicieli, nawet gdy czynności podlegające opodatkowaniu dokonał jeden ze
współwłaścicieli.
niedziela, 15 lipca 2012
Podatek akcyzowy - zakres przedmiotowy opodatkowania
Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają czynności, określone w art. 8, 9 i 9a
ustawy, dotyczące wyrobów wymienionych w załączniku nr 1 do ww. ustawy, zwanych
wyrobami akcyzowymi.
Do czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą zalicza się:
1) produkcję wyrobów akcyzowych;
2) wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego;
3) import wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych
następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu
przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów;
4) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia
wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego;
5) wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy,
wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład
podatkowy, z wyłączeniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze
względu na ich przeznaczenie, przez podmiot, który uzyskał zezwolenie wyprowadzenia;
6) wysłanie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych
wyrobów akcyzowych z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego
niebędącego importerem tych wyrobów.
Określenie wielu czynności rodzących obowiązek podatkowy w akcyzie, nie oznacza jednak,
że akcyza jest podatkiem wielofazowym, pobieranym na każdym etapie obrotu. Art. 8 ust. 6
ustawy określa jednofazowość akcyzy stanowiąc, że jeżeli w stosunku do wyrobu
akcyzowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z ww.
czynności, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności, jeżeli kwota
akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.
Przedmiotem opodatkowania jest również:
1) użycie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich
przeznaczenie albo określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich
użycie:
a) było niezgodne z przeznaczeniem uprawniającym do zwolnienia od akcyzy albo
zastosowania tej stawki akcyzy lub
b) nastąpiło bez zachowania warunków uprawniających do zwolnienia od akcyzy albo
zastosowania tej stawki akcyzy;
2) dostarczenie wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich
przeznaczenie, jeżeli odbyło się ono bez zachowania warunków uprawniających do
zastosowania zwolnienia od akcyzy;
3) sprzedaż wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru
akcyzy, objętych określoną stawką akcyzy związaną z ich przeznaczeniem, jeżeli ich sprzedaż odbyła się bez zachowania warunków uprawniających do zastosowania tej
stawki akcyzy;
4) nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą
zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w
należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo
postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.
Ponadto zgodnie z art. 8 ust. 3 i 4 ustawy przedmiotem opodatkowania akcyzą są również:
- ubytki wyrobów akcyzowych lub ich całkowite zniszczenie,
- zużycie wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy, o których mowa w
art. 89 ust. 2, do produkcji innych wyrobów oraz zużycie napojów alkoholowych, o których
mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2 i 3, przez podmiot zużywający.
Zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również sprzedaż lub
oferowanie na sprzedaż papierosów lub tytoniu do palenia poza procedurą zawieszenia
poboru akcyzy, z odpłatnością powyżej maksymalnej ceny detalicznej, w tym w połączeniu z
innym towarem lub usługą lub w połączeniu z przyznaniem nabywcy nieodpłatnej premii w
postaci innych towarów i usług, a w przypadku papierosów lub tytoniu do palenia
oznaczonych jednocześnie podatkowymi oraz legalizacyjnymi znakami akcyzy, jeżeli
odpłatność przekracza kwotę równą sumie maksymalnej ceny detalicznej i kwoty 1,30 zł,
stanowiącej należność za legalizacyjne znaki akcyzy.
W sposób odmienny uregulowane zostało zagadnienie przedmiotu opodatkowania energii
elektrycznej, która z uwagi na swoje właściwości jest szczególnym wyrobem akcyzowym.
Zgodnie z ustawą opodatkowane jest:
1) nabycie wewnątrzwspólnotowe energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
2) sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju, w tym przez
podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót
energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo
energetyczne, który wyprodukował tę energię;
3) zużycie energii elektrycznej przez podmiot posiadający koncesję, o której mowa w pkt 2;
4) zużycie energii elektrycznej przez podmiot nieposiadający koncesji, o której mowa w pkt
2, który wyprodukował tę energię;
5) import energii elektrycznej przez nabywcę końcowego;
6) zużycie energii elektrycznej przez nabywcę końcowego, jeżeli nie została od niej
zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał
sprzedaży tej energii elektrycznej nabywcy końcowemu.
Nie uznaje się natomiast za zużycie energii elektrycznej strat powstałych w wyniku
przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, z wyłączeniem energii zużytej w związku z
jej przesyłaniem lub dystrybucją oraz energii elektrycznej pobranej nielegalnie.
Jeżeli w stosunku do energii elektrycznej powstał obowiązek podatkowy w związku z
wykonaniem jednej z czynności, o których mowa powyżej, to nie powstaje obowiązek
podatkowy w związku z wykonaniem innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą,
jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości (zasada
jednofazowości akcyzy).
Istotne jest również to, że obowiązek podatkowy powstaje niezależnie od tego, czy
wymienione wyżej czynności zostały wykonane z zachowaniem warunków i form
określonych przepisami prawa.
Z kolei w przypadku wyrobów węglowych przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
1) sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów węglowych;
3) dostawa wewnątrzwspólnotowa wyrobów węglowych;
4) import wyrobów węglowych;
5) eksport wyrobów węglowych;
6) użycie wyrobów węglowych do celów innych niż zwolnione, przy czym za takie użycie
uważa się naruszenie warunków zwolnienia, jak i sprzedaż, dostawę wewnątrzwspólnotową
albo eksport wyrobów węglowych przez podmiot korzystający ze zwolnienia, niebędący
pośredniczącym podmiotem węglowym, zamiast użycia go do celów zwolnionych;
7) użycie lub sprzedaż wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu zabronionego pod
groźbą kary;
8) powstanie ubytków wyrobów węglowych.
Należy podkreślić, że również w przypadku wyrobów węglowych mamy do czynienia z
jednofazowością akcyzy.
Ponadto ustawa odrębnie uregulowała zagadnienie opodatkowania samochodów osobowych,
w tym również czynności rodzących obowiązek podatkowy. Stosownie do art. 100 ustawy w
przypadku samochodów osobowych przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju
zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego
wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na
terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruch drogowym:
a) wyprodukowanego na terytorium kraju,
b) od którego nie została zapłacona akcyzy z tytułu importu lub też nabycia
wewnątrzwspólnotowego.
Podatek akcyzowy - regulacje prawne
Wspólny system podatku akcyzowego w Unii Europejskiej obejmuje regulacje dotyczące
wyrobów akcyzowych, takich jak wyroby energetyczne, energia elektryczna, alkohol i napoje
alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.
Zagadnienie opodatkowania akcyzą innych wyrobów, np. samochodów osobowych leŜy w
gestii państw członkowskich, z zastrzeŜeniem, iŜ podatki te nie mogą spowodować
zwiększenia formalności w obrocie handlowym, związanych z przekraczaniem granicy
między państwami członkowskimi.
Podstawowym aktem prawa wspólnotowego w zakresie podatku akcyzowego w Unii
Europejskiej jest dyrektywa Rady 2008/118/WE.
Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi podatek akcyzowy w Polsce są:
1. ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym regulująca opodatkowanie
podatkiem akcyzowym wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych,
organizację obrotu tymi wyrobami, a takŜe oznaczanie znakami akcyzy, zwana dalej
„ustawą”;
2. rozporządzenia Ministra Finansów wydane na podstawie delegacji zawartych w ww.
ustawie.
Podatek akcyzowy - podstawy
Od dnia 1 maja 2004 r. wyroby akcyzowe w Polsce zostały poddane nowemu reŜimowi
prawnemu. Zmiana systemu podatku akcyzowego to konsekwencja przystąpienia Polski do
Unii Europejskiej, skutkująca koniecznością harmonizacji prawa podatkowego w zakresie
akcyzy na wzór dyrektyw unijnych.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2011 r. Nr 108, poz. 626, z
późn. zm.) oraz wydane na jej podstawie przepisy wykonawcze, z dniem 1 marca 2009 r.
zastępujące dotychczasowe regulacje prawne w zakresie podatku akcyzowego, stanowią
największą zmianę przepisów akcyzowych od chwili, gdy staliśmy się państwem
członkowskim Unii Europejskiej. Potrzeba przygotowania nowej ustawy stanowiła
wypadkową wielu czynników. Z jednej strony konieczność dokonania zmian w przepisach o
podatku akcyzowym wynikała z implementacji rozwiązań dyrektywy Rady 2003/96/WE z
dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych
dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej. Z drugiej
strony zapisy nowej ustawy wypływały z ponad czteroletnich doświadczeń w stosowaniu
przepisów krajowych, odzwierciedlających idee wspólnego rynku, w szczególności zaś
harmonizację podatków pośrednich na poziomie unijnym.
Do najistotniejszych zmian wprowadzonych nową ustawą o podatku akcyzowym naleŜy w
pierwszej kolejności zaliczyć odmienne od dotychczasowego uregulowanie zasad
opodatkowania akcyzą energii elektrycznej. Zgodnie z nowymi przepisami energia
elektryczna jest co do zasady opodatkowana dopiero na etapie jej wydania nabywcy
końcowemu.
Bardzo waŜną regulacją w nowych przepisach stało się nadanie stawkom podatku
akcyzowego przymiotu trwałości poprzez określenie ich w ustawie.
Kolejną zmianą było odstąpienie od podziału wyrobów akcyzowych na zharmonizowane i
niezharmonizowane. Obecnie ustawa przewiduje opodatkowanie akcyzą wyrobów
akcyzowych i samochodów osobowych. W przypadku samochodów osobowych róŜnica do
poprzedniego stanu prawnego wyraŜa się w tym, Ŝe ustawodawca wprowadził zasadę
jednofazowego opodatkowania i obecnie akcyza od danego samochodu osobowego
niezarejstrowanego na terytorium kraju jest płacona na jednym etapie obrotu.
Bardzo waŜne jest równieŜ to, Ŝe nowa ustawa odeszła od stosowania w obrocie krajowym
Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) na rzecz klasyfikacji w układzie
odpowiadającym Scalonej Nomenklaturze (CN). Przedmiotowa zmiana z jednej strony
zapobiegła ewentualnym sytuacjom, gdy zakres obu ww. klasyfikacji nie pokrywałby się, co
byłoby zjawiskiem niepoŜądanym, z drugiej ułatwiła zarówno przedsiębiorcom działalność w
obrębie wyrobów akcyzowych, jak i organom administracji podejmowanie czynności
słuŜbowych w ramach tego obszaru.
Kolejną fundamentalną zmianą wprowadzaną przez ustawę z dnia 6 grudnia 2008 r. jest
rozdzielenie procedury zawieszenia poboru akcyzy od systemu zwolnień od podatku
akcyzowego. Dotychczasowy system przenikania i nakładania się procedury zawieszenia poboru podatku na system zwolnień akcyzowych powodował wiele wątpliwości. Stąd
wyraźne odseparowanie procedury zawieszenia od systemu zwolnień od akcyzy sprawiło, Ŝe
system przemieszczania wyrobów akcyzowych stał się duŜo bardziej przejrzysty.
Wskazać naleŜy równieŜ na fakt, Ŝe nowa ustawa ucięła ewentualne spory w temacie, kto jest
podatnikiem akcyzy od wyrobów akcyzowych wyprowadzanych ze składu podatkowego poza
procedurą zawieszenia poboru akcyzy, gdy właścicielem tych wyrobów jest osoba inna niŜ
prowadzący skład podatkowy. Podkreślić naleŜy, Ŝe nowe przepisy nie tylko w sposób nie
budzący wątpliwości rozstrzygają sprawę podatnika w wyŜej opisanym przypadku, ale
równieŜ poprzez wprowadzenie tzw. zezwolenia wyprowadzenia w naleŜyty sposób
zabezpieczają interesy Skarbu Państwa.
NaleŜy przytoczyć równieŜ tę zmianę, która z uwagi na udzielony Polsce okres przejściowy
obowiązywać zacznie w dalszej perspektywie czasu. Zgodnie z przyznanym okresem gaz
ziemny został zwolniony z podatku akcyzowego do dnia 31 października 2013 r.
Kolejnymi kluczowymi zmianami, mającymi wpływ na kształt obecnego systemu podatku
akcyzowego, były zmiany wprowadzone ustawą z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy o
podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 151, poz. 1013). Ustawa wraz z
pakietem rozporządzeń weszła w Ŝycie z dniem 1 września 2010 r. RównieŜ w przypadku tej
zmiany przepisów główną przesłanką działań legislacyjnych była potrzeba dostosowania
krajowych regulacji do przepisów Unii Europejskiej, tj. dyrektywy Rady 2008/118/WE z dnia
16 grudnia 2008 r. w sprawie ogólnych zasad dotyczących podatku akcyzowego, uchylającej
dyrektywę 92/12/EWG, zwanej równieŜ nową dyrektywą horyzontalną. Do najistotniejszych
zmian wprowadzonych ustawą z dnia 22 lipca 2010 r. zaliczyć naleŜy uregulowanie zasad
przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru
akcyzy z wykorzystaniem Systemu Przemieszczania oraz Nadzoru Wyrobów Akcyzowych
(System EMCS); unormowanie spraw związanych z elektroniczną obsługą zabezpieczeń
akcyzowych; wprowadzenie instytucji zarejestrowanego wysyłającego oraz zastąpienie
instytucji zarejestrowanego handlowca i niezarejestrowanego handlowca nowym podmiotem,
tj. zarejestrowanym odbiorcą.
W końcu ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i
przedsiębiorców (Dz.U. Nr 232, poz. 1378) z początkiem 2012 r. wprowadziła nowe regulacje
do ustawy o podatku akcyzowym odnośnie opodatkowania węgla i koksu.
Subskrybuj:
Komentarze (Atom)